نویسندگان

چکیده مقاله

نسبت اقتصاد مقاومتی و نظام اقتصادی اسلام یکی از تعیین کننده‌ترین مؤلفه‌هایی است که جهتگیری اصلی را در اجرای اقتصاد مقاومتی مشخص می‌نمایند. پس از گذشت سالها از مطرح شدن اقتصاد مقاومتی در ادبیات حکمرانی انقلاب اسلامی، وجود تلقی‌های متفاوت از این نسبت در بین اقتصاددانان و متصدیان اجرایی اقتصاد کشور بستر ساز بروز ناهماهنگی‌هایی در عرصه عمل شده است که به نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین موانع پیش رو در پیشرفت اجرایی سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی به شمار می‌آید. آنچه در این زمینه باید پاسخ داده شود این است که اقتصاد مقاومتی از دو حیث «خواستگاه» و «ظرف اجرایی» چه نسبتی با نظام اقتصادی اسلام دارد؟ و اساساً اینکه سیاست‌های کلی ابلاغی توسط رهبر معظم انقلاب در چارچوب یک نظام اقتصادی خاص پیگیری بشود چه تأثیراتی بر اجرای آن خواهد داشت؟ این مقاله با بهره‌مندی از روش اسنادی – کتابخانه‌ای به عنوان یکی از روش‌های معتبر در مطالعات انسانی، با محور قرار دادن تعریفی که رهبری در مقدمه سیاست‌های ابلاغی از این نسبت می‌نمایند ضمن بررسی انتقادی آراء موجود در این زمینه و همچنین نگاهی به مشخصه‌های مفاهیمی نظیر اقتصاد مقاومتی، مقاومت اقتصادی، نظام اقتصادی اسلام و... در اندیشه معظم‌له به این نتیجه می‌رسد که خواستگاه اصلی مفهوم مقاومت اقتصادی به عنوان یکی از ویژگی‌های اصلی نظام اقتصادی اسلام، آموزه‌های اسلامی است و لذا بهترین ظرف اجرایی برای آن نیز همین نظام خواهد بود. اگر این سیاست‌ها در بستر نظام اقتصادی اسلام و با رویکردهایی نظیر اتکاء به دانش و فناوری، عدالت بنیانی، درون‌زایی، برون‌گرایی و... که مقام معظم رهبری برای آن بر شمرده‌اند پیگیری نشودند، هیچ تضمینی برای دستیابی به اهداف تعیین شده برای آن وجود نخواهد شد. گِره به وجود آمده در پیشرفت عملی اقتصاد مقاومتی نیز ناشی از غفلت در همین موضوع می‌باشد.